Wielkopolskie Stowarzyszenie Lokatorów oraz europejska koalicja European Action Coalition for the Right to Housing and to the City zapraszają na konferencję grup lokatorskich. Zjazd odbędzie się w dniach 6-9 listopada 2015 r. w Poznaniu.
Od wielu lat na całym świecie obserwujemy proces prekaryzacji warunków mieszkaniowych. Coraz liczniejsza grupa ludzi zmuszona jest ponosić koszty kolejnych neoliberalnych działań: prywatyzowania dóbr wspólnych, ograniczania wydatków socjalnych i praw obywatelskich, masowych eksmisji, gentryfikacji oraz wzrastającego znaczenia banków w spekulacjach mieszkaniowych. Zabiegi te mają wymiar międzynarodowy – ich skutki, z różną dynamiką i na różnym etapie, są odczuwalne w poszczególnych częściach świata. Niezbędne jest zbudowanie sieci ponadpaństwowej solidarności w walce o godne warunki mieszkaniowe. Musimy ujawnić skalę łamania podstawowych praw, w tym prawa do godnego mieszkania, które jest niezależne od statusu ekonomicznego czy pochodzenia człowieka. Powinniśmy demaskować charakter polityki UE i UN-Habitat (Konferencja Narodów Zjednoczonych Habitat; Quito, October 2016) wymierzonej w „prawo do miasta” i „prawo do mieszkania”.
Spotkanie europejskiej koalicji stanowić będzie platformę wymiany wiedzy i strategii działań, które są ważne przy budowaniu narzędzi użytecznych w lokalnych walkach o prawa lokatorskie. Międzynarodowy kapitał coraz częściej wpływa na kształt ludzkiego życia; kolejne banki i prywatni właściciele wynajmują firmy trudniące się masowymi wysiedleniami. W Polsce dynamicznie rozwija się rynek usług związanych z „czyszczeniem kamienic” (nielegalne i brutalne wysiedlenia), eksmisje są zjawiskiem nagminnym. W odpowiedzi na kryzys mieszkaniowy ludzie coraz częściej zajmują pustostany. Zmusza ich do tego brak lokali socjalnych i pogarszające się warunki mieszkaniowe oraz procesy gentryfikacji dotykające kolejne dzielnice.
Po spotkaniu, które odbyło się 20 – 21 maja 2015 r. w Atenach, przyszła pora na konferencję w Poznaniu. Sympozjum ma na celu zintegrować grupy walczące o prawa lokatorskie na terenie Europy Wschodniej. Podczas konferencji poddamy analizie sytuację w krajach będących obecnie w centrum dynamicznych procesów przemian miejskich – Serbię, Rumunię, Czechy, Węgry i Polskę. Państwa te posiadają podobne uwarunkowania historyczne, społeczne i polityczne, dzięki czemu możliwe będzie znalezienie wspólnych punktów odniesienia, podzielenie się szczegółowymi doświadczeniami i taktykami obecnie prowadzonych walk, a także budowanie wspólnej płaszczyzny politycznej. Podczas zjazdu przedyskutujemy kwestie związane z odziaływaniem globalnych procesów na sytuację lokatorów w poszczególnych krajach Europy Wschodniej, zastanowimy się w jaki sposób konstruować narzędzia oporu i budować solidarność międzynarodową, by była ona pomocna w lokalnie prowadzonych działaniach; omówimy także metody budowania wspólnego pola wiedzy na temat procesów dotykających mieszkańców miast i sposoby organizowania się, na szczeblu międzynarodowym i lokalnym, w dobie wzrastającego kryzysu.
Spotkanie składało będzie się z dwudniowej otwartej konferencji (6-7 listopada) i wewnętrznego dwudniowego spotkania European Action Coalition for the Right to Housing and to the City (8-9 listopada)
PIĄTEK, 6 LISTOPADA:
Od godziny 12:00 trwała będzie rejestracja uczestniczek i uczestników konferencji.
12:00 KONFERENCJA PRASOWA, Centrum Kultury Amarant
14:00 – 16:30 AKCJA AUTOBUSOWA „MIEJSCA WARTE POZNANIA”
Wynajęty bus, zabierze uczestników konferencji do miejsc, które stanowią ilustrację dynamicznych zmian jakie zaszły w przestrzeni Poznania a przełomie ostatnich lat. Wysiedlone i zgentryfikowane kamienice, substandardowe lokale socjalne na obrzeżach miasta oraz hotele robotnicze, do których co roku przesiedlani są eksmitowani poznaniacy. Przewodnikami po tych niewygodnych dla władz miasta miejscach, będą niegdyś wysiedleni lokatorzy lub aktualni mieszkańcy, którzy podejmują walkę wspólnie z WSL.
16:30 OBIAD
17:00 – 21:00 BLOK FILMOWY ORAZ DYSKUSJA O GENTRYFIKACJI BERLINA
STRAJK MATEK, SzumTV i Think Tank Feministyczny 2010/23 min./polskie i angielskie napisy
Dokument o mieszkaniowej i pracowniczej sytuacji kobiet w Wałbrzychu. Bohaterki opowiadają o tym, jak radzą sobie w sytuacji braku stałego dochodu, o lokalnej polityce, pracy opiekuńczej i strategiach oporu.
KONTENER, Kontrplan 2013/15 min./polskie i angielskie napisy
„KONTENER” – film dokumentalny o mieszkaniach socjalnych w kontenerach.
Projekty kontenerowe pokazują, że w systemie, w którym żyjemy o wartości człowieka stanowi jego położenie ekonomiczne. Niski status socjoekonomiczny staje się oczywistym kryterium i uzasadnieniem procesów ekskluzywnych oraz wdrożenia na siłę substandardu mieszkaniowego. Uwłaczające ludzkiej godności warunki czy izolacja przestrzenna to jedynie proponowane przez władze miasta rozwiązanie problemu niedoboru mieszkań socjalnych w Polsce. Głos klasowej nienawiści dominuje, zagłuszając krytykę wyartykułowaną we własnej obronie przez mieszkańców kontenerów. Budowanie kolektywnej wiedzy, samoorganizacja oraz świadomość, że problem blaszanych gett kontenerowych może dotyczyć już jutro wielu osób, to pierwszy krok do wzmocnienia społecznego oporu przeciw kontenerom.
RENT REBELS – opór przeciwko wyprzedaży miasta, Gertrud Schulte Westenberg, Matthias Coers 2014/78 min. /z angielskimi, włoskimi, francuskimi i hiszpańskimi napisami
Berlin w ostatnich latach bardzo się zmienił. Niegdyś nieatrakcyjne mieszkania są dziś obiektami inwestycyjnymi. Codziennym zjawiskiem stały się podwyżki czynszów i przejmowanie mieszkań przez nowych właścicieli. Widoczne protesty lokatorskie są reakcję na głód mieszkań w przystępnych cenach. Film jest kalejdoskopem walk lokatorskich przeciw usuwaniu lokatorów z ich wspólnot sąsiedzkich. Od okupacji ratusza po obóz w Kottbuser Tor – ukazany zostaje wzrost zorganizowanych walk przeciw eksmisjom i za ochroną osób starszych. Po spotkaniu odbędzie się dyskusja z twórcami filmu na temat gentryfikacji w Berlinie.
SOBOTA, 7 LISTOPADA, OPÓR LOKATORSKI W EUROPIE WSCHODNIEJ
Jednym z ważniejszych zagadnień, które poruszane będą podczas konferencji jest problem zmian ustrojowych względem publicznych dóbr wspólnych. Kraje Środkowej i Wschodniej Europy w podobnym czasie doświadczyły transformacji, która wiązała się z prywatyzacją służby zdrowia, zredukowaniem stanowisk pracy czy ograniczeniami dostępu do lokali komunalnych. Sobotnia dyskusja poszerzona zostanie także o kwestie związane z polityką mieszkaniową względem uchodźców z Bliskiego Wschodu.
Prezentacje poszczególnych grup zogniskowane będą wokół tematów:
– regulacji nacjonalizacji i reprywatyzacji,
– rewitalizacji/gentryfikacji,
– roli funduszy UE
– strategiom i działaniom ruchów lokatorskich w odpowiedzi na kryzys mieszkaniowy i kryzys uchodźczy
9:30 – 10:30 RUMUNIA
Post-socjalistyczna polityka mieszkaniowa została ukształtowana przez zmianę pojęć „właściwego” mieszkania i „odpowiednich” warunków mieszkaniowych. Już pod koniec lat 60., w ramach różnych programów hipotecznych, socjalistyczne państwo zaczęło przekonywać ówczesną klasę średnią do prywatnego mieszkalnictwa kosztem innych modeli mieszkaniowych. Pierwsze rządy socjaldemokratyczne, które nastąpiły po rewolucji w 1989, szybko powróciły do tych pomysłów władz państwa socjalistycznego (prywatnego domu – własności). Większość państwowych zasobów lokalowych została wykupiona przez ludność Rumunii, a państwo zaniechało budowy jakichkolwiek domów. Bezpośrednią konsekwencją była degradacja mieszkalnictwa socjalnego – ograniczono je do starych domów, opuszczonych z czasów międzywojennych. Brak mieszkań dla osób niżej uposażonych i eksmitowanych, a także deregulacja na rynku mieszkaniowym (nieskorelowana z dochodami), powodują, że obecna sytuacja jest nie do zaakceptowanie nie tylko przez najbiedniejszych. Poza wąską klasą wyższą, większość Rumunów ma problemy z rynkiem wynajmu mieszkań.
10:30 – 11:00 Dyskusja
11:00 – 12:00 SERBIA
Aktualna polityka mieszkaniowa Serbii jest efektem zmian strukturalnych i rozpadu Jugosławii – zwłaszcza przejścia od własności społecznej do własności prywatnej. Prawo lokalowe uregulowano w 1992 (możliwość wykupu). Po okresie euforii sprywatyzowano 90% mieszkań, pieniądze trafiły zaś do kasy państwowej i przeznaczono je na wydatki związane z działaniami wojennymi. Przez lata ceny nieruchomości poszły w górę; mieszkania stały się pożądanym dobrem (towarem). Konsekwencją przekształceń był „nowy-stary” model – „każdy robi na siebie”. Kolejnymi problemami były: kwestia dotycząca trudności w utrzymaniu lokali przez ich dotychczasowych właścicieli, przeludnienie czy brak podstawowej infrastruktury (10% poziom bezdomności: ludzi, którzy żyją bez dachu nad głową, tymczasowo, w złych warunkach). Państwo, z jednej strony inwestuje środki w poprawę sytuacji ludzi o średnich dochodach, z drugiej – wybiórczo i niekonsekwentnie wspiera uboższych mieszkańców. Takie podejście zaowocowało eksmisjami Romów z koczowisk do osiedli kontenerowych na obrzeżach Belgradu. Szczególny problem stanowi dziś zagrożenie wyeksmitowania mieszkańców byłego mieszkalnictwa społecznego. Brakuje systemu wsparcia dla tych ludzi, których często nie stać na czynsz. W dzisiejszej Serbii problemy indywidualne nie są traktowane jako wspólne, co stanowi spore utrudnienie w walce o prawa lokatorskie.
12:00 – 12:30 Dyskusja
12:30 – 13:00 Przerwa kawowa
13:00 – 14:00 WĘGRY
Od lat 80. państwo węgierskie nie angażuje się w kwestie budownictwa. Po prywatyzacyjnym boomie mieszkaniowym lat 90., na fali kredytowego szaleństwa „sprzed kryzysu”, nadal podtrzymuje się przeświadczenie o konieczności posiadania własnego mieszkania. Mieszkalnictwo stanowi kwestię indywidualnych gospodarstw domowych. Nieodłącznym elementem tego modelu są rosnące nierówności społeczne. Sektor wynajmu (prywatny i publiczny) jest ekstremalnie ograniczony, a jakość oferowanych lokali jest niezwykle niska. Instytucjonalne rozwiązania należą do rzadkości, co nieodłącznie prowadzi do pogłębiania problemu bezdomności. Głównym powodem eksmisji są niespłacone hipoteki i zaległości czynszowych
Przedstawimy działalność naszej grupy Miasto Jest Dla Wszystkich oraz aktualną sytuację na Węgrzech. To inicjatywa oddolna, zogniskowana wokół problemów bezdomności i biedy.
14:00 – 14:30 Dyskusja
14:30 – 15:30 Przerwa obiadowa
15:30 – 16:30 CZECHY
16:30 – 17:00 Dyskusja
17:00-18:00 POLSKA
Zgodnie z dostępnymi danymi tylko w latach 1995-2014 liczba oficjalnie wniesionych pozwów o opróżnienie lokalu (eksmisję) utrzymywała się na mniej więcej stałym poziomie, oscylując pomiędzy 30 a 40 tys. rocznie. Ponad 600 tys. pozwów znalazło się w polskich sądach od 1995 roku do dziś. Dotyczyło to przypuszczalnie około 1,8 miliona osób. Po wyroku, duża część lokatorów, wyprowadza się sama. Najbardziej oporni są wysiedlani przymusowo. W omawianym okresie komornicy wykonali ok 150 tys. eksmisji (przypuszczalnie ok. 400 tys. osób), z czego w początkowej fazie około 70% z nich była wykonywana bez przydziału do lokalu socjalnego. Po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego w 2003 r. dot. zakazu eksmisji na bruk, w dalszym ciągu około 40% wysiedleń było wykonywanych faktycznie na bruk, czyli do lokali tymczasowych: zdezelowanych hoteli robotniczych, starych baraków, opustoszałych magazynów. Liczba zatem wniesionych pozwów stanowi najbardziej użyteczne dane nt. wielkości tego zjawiska, gdyż same eksmisje, stanowią działanie ostateczne. Nieewidencjonowane są natomiast dane dotyczące ilości osób wysiedlonych z pominięciem prawa lokatorskiego. Proceder tzw. „czyszczenia kamienic” jest jednak zjawiskiem masowym dotykającym tysięcy rodzin w Polsce.
18:00 – WYSTĄPIENIE MARGIT MAYER
Sobota po zakończeniu konferencji
NOISEZONE
Noisezone jest nowym awangardowym projektem jazzowym, który narodził się w Bazylei w Szwajcarii. To trzech muzyków: Sebastian Smolyn kiełznający burze dźwięków na swoim elektronicznym puzonie, jego brat Artur Smolyn atakujący szerokim spektrum elektronicznych, noisowych brzmień i Daniel Buess potęgujący muzykę uderzeniami perkusji. Gra tych trzech muzyków składa się na wybuchowa improwizacje. Poszukując własnego języka wyrazu, artyści penetrują szerokie przestrzenie muzyczne, co przybliża ich do granic muzyki samej w sobie. Ponieważ ich performance staje się aktem odkrywającym muzykę, każdy, kto zechce być jego świadkiem, zostanie całkowicie wystawiony na fizyczna i duchowa emanacje, która pozostanie w pamięci nawet długo po koncercie.
Artur Smolyn – elektronika
Sebastian Smolyn – puzon/elektronika
Daniel Buess – perkusja/elektronika
NIEDZIELA 8 LISTOPADA – MIASTA DLA LUDZI, NIE DLA ZYSKU
10.00.-12:00 DYSKUSJA PODSUMOWUJĄCA: Jak łączyć walki w krajach Europy Wschodniej na poziomie europejskim i międzynarodowym?
12:00 – 13:00 Przerwa kawowa
13:00 – 19:00 Pierwsza część Międzynarodowego Spotkania Koalicji Lokatorskich (SPOTKANIE ZAMKNIĘTE )
SUNDAY, 8TH NOVEMBER – THE CITIES FOR PEOPLE, NOT FOR PROFIT
10:00 – 12:00 DISCUSSION AND SUMMARY:
How can we combine the local struggles in particular countries of Eastern Europe on European-wide, international level?
12:00 – 13:00 Coffee break.
13:00 – 19:00 International Coalition of Tenants’ Movements meeting – first part.
PONIEDZIAŁEK 9 listopada
WEWNĘTRZNE SPOTKANIE KOALICJI (cały dzień) SPOTKANIE ZAMKNIĘTE
11:00 – 13:00 Praca w grupach roboczych
13:00 – 14:00 Przerwa obiadowa
14:00 – 16:00 Spotkanie koalicji i planowanie przyszłych działań
- Miejsce: Centrum AMARANT / Dom Tramwajarza
- Ulica: ul. Słowackiego 19/21
- Miasto: Poznań
https://radar.squat.net/pl/poznan/rozbrat
http://www.rozbrat.org/
